Istota końca I RP

Problem z Polską i Polakami polega na utracie tożsamości, wynika z odejścia od świadomości własnej wartości, jako narodu zdolnego do działania i kreowania własnego losu. Nie chodzi tu o zwykłą komparatystykę, kto produkuje lepsze samochody lub kto projektuje ładniejsze sukienki i wznosi większe gmachy. W bezpośrednich porównaniach z innymi krajami – kulturami wypadamy od zawsze blado i nadążnie.

Niestety nie udało się wypracować i zakorzenić narodowych wartości na poziomie poza religijnym. Utożsamianie polskości z religią katolicką, to pokłosie mesjanizmu i miernoty intelektualnej poprzednich pokoleń, lub ich braku wyboru. Kościół Katolicki na ziemiach polskich w czasie zaborów generalnie był za zachowaniem status quo, czyli popierał stosunki zaborcze. Idea niepodległej Rzeczypospolitej nie miała dla hierarchów wiodącego znaczenia, wręcz przynajmniej dla niektórych była niepotrzebna.

Patrząc na rozbiory Polski i upadek polskiej państwowości pod koniec XVIII wieku trudno jest dzisiaj zrozumieć znaczenie tego wydarzenia i jego wielowymiarowy sens. Sama chronologia zdarzeń, splot faktów i uzyskany wynik to przykład modelowy upadku imperium po okresie jego schyłku.

Jednakże, co jest najgorsze Polska upadła wówczas nie tylko, jako państwo, twór administracyjno-polityczny. Polska upadła także, jako duch – jako tożsamość. Idea państwa wielonarodowego, w którym rządy sprawowała jedna z klas społecznych przy wsparciu duchowieństwa okazała się zbyt przestarzała i słaba, aby utrzymać się w ówczesnych realiach.

Państwo polskie przestało istnieć, ponieważ zniknęła jego spoina i czynnik państwotwórczy. Polska, jaką była do XVII w., Upadła ostatecznie, została przejedzona, przepita i przehulana w niezliczonych balach warstwy rządzącej (niekoniecznie proweniencji polskiej).

Państwo polskie upadło, ponieważ nikt nie miał interesu w jego utrzymaniu, a parcie sąsiadów spowodowało przerost nacisku masy krytycznej i ostateczny rozkład.