11.09 ¡Viva Chile! ¡Viva el pueblo! ¡Vivan los trabajadores!

Pamiętna data 11 września, zapisała się w historii świata, ze względu na świeżą w pamięci tragedię nowojorską, o której masowo informują media, nie dając nam o niej zapomnieć. Niestety mało osób pamięta, że 11 września 1973 roku, zgasła gwiazda południa zdławiona podkutymi żelazem butami żołdaków, zbombardowana przez własne lotnictwo i ostrzelana z własnych czołgów. Tego dnia Junta wojskowa w Chile, siłą obaliła wybranego w demokratycznych wyborach Prezydenta Salvadora Allende Gossens (z partii Unidad Popular – Front Jedności Ludowej). Człowiek ten, który gdyby żył stałby się podobną ikoną ruchów lewicowych jak Fidel Castro zginął w Pałacu La Moneda, położonym w malowniczym centrum stolicy Santiago de Chile.

Wydarzenie to, spowodowało zwrot w polityce tego, tak bardzo odległego od Polski i Polaków kraju, w pewnym sensie zmieniło los świata, stało się przyczyną rozlewu krwi i morza cierpień ludności Chile, które zapadło na długie lata w mroczną noc dyktatury wojskowej. Armia popierana przez prawicową mniejszość, wąską społeczną elitę, zaaplikowała społeczeństwu dawkę „reform”, prawdziwy eksperyment gospodarczy, w którym bogaci stali się jeszcze bogatsi a reszta społeczeństwa musiała i musi dawać sobie radę. Uratowano system gospodarczy, w którym olbrzymie międzynarodowe (głównie północnoamerykańskie) koncerny czuły się jak w raju, płacąc sowite pensje elicie gwarantującej udział w zyskach. Wszystko kosztem rozwoju społecznego i edukacji szerokich warstw społecznych. Kosztem zatrzymania dziejowego koła rewolucji, na rzecz prześladowań, reakcji, wstecznictwa, promocji biedy i zacofania.

Jednakże ten fascynujący człowiek pozostawił nam swoją spuściznę, której wymowa jest wzmacniana przez jego cierpienie i cierpienie milionów Chilijczyków, którzy zostali poddani upodleniu przez swoją własną elitę, we własnym kraju. O czym należy pamiętać osądzając przemiany, jakie zachodzą także i w naszym kraju.

Ostatni tekst przemówienia Prezydenta Salvadora Allende można odsłuchać w oryginale tutaj, a w wersji tekstowej zobaczyć tutaj. Warto, albowiem to była bardzo dramatyczna i heroiczna wypowiedź dla radiostacji „Magellanes” (Radio del Partido Comunista de Chile), nagranie jest pełne trzasków, grozy – poczucia istnienia w chwili ważnej, być może ostatniej. Przemówienie jest pełne gorzkiej prawdy o panujących w Chile stosunkach społecznych, wszechmocnej rządzy korporacyjnych zasad eksploatacji i władzy kapitału nad Chile i światem.

Warto dokonać retrospektywnego porównania współczesnych dylematów i języka dzisiejszej polityki, z wypowiedzą człowieka, który wiele przeszedł i był na progu śmierci. Niestety lekcja z takiej paraleli może okazać się dla nas bardzo szokująca, albowiem niewiele się zmieniło, a słowa Prezydenta Allende są nadal w 100% aktualne – w pełnym wymiarze międzynarodowym. Dlatego warto pamiętać, że 11 września, to dramat nie tylko Nowego Jorku, ale także początek ciemnej nocy Chile.

Jedno z najlepszych publicznie dostępnych tłumaczeń na język polski znajduje się na stronie Lewica.pl (tłumaczenie pana Piotra Ikonowicza).

„Superarán otros hombres este momento gris y amargo en el que la traición pretende imponerse. Sigan ustedes sabiendo que, mucho más temprano que tarde, de nuevo se abrirán las grandes alamedas por donde pase el hombre libre, para construir una sociedad mejor.„

[Źródło:] http://www.ciudadseva.com/textos/otros/ultimodi.htm ttp://es.wikisource.org/wiki/%C3%9Altima_alocuci%C3%B3n_de_Salvador_Allende

 „Są tacy, którzy obawiają się nadchodzących szarych i gorzkich czasów zdrady. Idźcie naprzód, bo wkrótce otworzą się przed wami szerokie aleje, którymi przejdzie wolny człowiek aby budować lepsze społeczeństwo.”

Niech żyje Chile, niech żyje lud, niech żyją ludzie pracy! (polskie tłumaczenie tytułu artykułu zaczerpnięte z przemówienia Prezydenta Allende – tak zakończył swoje ostatnie słowa do narodu i świata).

[źródło:] http://www.lewica.pl/index.php?id=9580