Medytacja jako buddyjska praktyka duchowa

Medytacja jest praktyką mającą na celu samodoskonalenie, poprawę zdrowia fizycznego i psychicznego, oraz osiągnięcie pełnej kontroli nad swoim ciałem i umysłem. Jest to również komunikacja czy całkowite zespolenie się z bóstwem, osiągnięcie oświecenia.

Sposoby medytacji są różne, lecz najważniejszym z nich jest koncentracja – medytujący skupia swoją uwagę na pojedynczym przedmiocie – może to być na przykład świeca, ale też rytm oddechowy, jak jest to praktykowane w Buddyzmie Therawady. W Buddyzmie Tybetańskim koncentrację zdobywa się przez tworzenie, a później niszczenie mandali – jest to harmonijne połączenie kwadratu (symbolizującego sferę wewnętrzną i związana z człowiekiem i ziemią) i koła, które odzwierciedla zewnętrzność i nieskończoność, i jest symbolem nieba. Obie te części łączy punkt centralny, początek i koniec całego układu.

Ciekawy rodzaj medytacji jest praktykowany przez buddystów Zen – jest to koncentracja na koanie, czyli problemie opartym na paradoksie. Koany składają się z fragmentów sutr, pytań uczniów i odpowiedzi ich mistrzów, czy kazań. Takie paradoksalne pytanie może być rozwiązane jedynie poprzez osiągnięcie głębszego poziomu urzeczywistnienia, nie należy próbować zrozumieć go na gruncie logicznym. Mistrzowie zen sami przydzielają konkretny koan swoim uczniom – najlepszy koan to taki, który będzie z daną osobą do końca życia; stanie się pytaniem, dręczącym ją na każdym kroku. Kiedy taka osoba zrozumie istotę koanu, ostatecznie zjednoczy się z jego duchem.

Do innych niż koncentracyjne metod medytacji należy na przykład powtarzanie mantr, czyli pewnych formuł i dźwięków, co ma na celu opanować i uspokoić umysł, oraz oczyścić go ze splamień. Bardzo ważne jest, aby mantra była bezpośrednim przekazem z ust duchowego nauczyciela – to wtedy zyskuje odpowiednią moc. Podstawową, i najbardziej znaną wśród „niewtajemniczonych” ludzi jest mantra OM – jest ona symbolem absolutu, dźwiękiem wibracji z której powstał świat; jest tak silnie naładowana energią duchową, że w stan absolutnej koncentracji medytacyjnej wprowadza samo wypowiadanie jej.

Kolejnymi metodami medytacji są wizualizacje – na przykład w buddyzmie tybetańskim, medytujący kierują umysł ku wyobrażeniom buddów lub bodhisattwów, a także guru, czyli swoim nauczycielom duchowym.

Ważna jest tez pozycja w której wykonuje się medytację – pomagają figury stosowane w jodze, jak na przykład bardzo popularny „kwiat lotosu”, oraz mudry, czyli symboliczne gesty i układy dłoni i palców, wykonywane podczas transu.

Podstawą medytacji jest praca z umysłem, którą wykonuje się na dwa (opozycyjne) sposoby. Pierwszym z nich jest medytacja wewnętrzna, czyli taka, która ma na celu samopoznanie, zgłębianie swojej osobowości, uzyskania odpowiedzi drzemiących w nas samych czy po prostu wyciszenie, lub wzmocnienie pewnych aspektów naszej świadomości. Drugim sposobem jest medytacja zewnętrzna – pozwala ona skupić się na teraźniejszym życiu, i odrzuceniu przeszłości i przyszłości. Medytacja ta zwiększa czujność, poprawia koncentrację i spontaniczność.

Medytacje w opinii mistrzów buddyjskich, których poglądy są dostępne w literaturze stanowią bezpieczne formy pracy nad sobą, są wykorzystywane nie tylko jako praktyki religijne, ale także stosowane w psychoterapii. Regularne praktyki medytacyjne – wedle dostępnych opinii osób je praktykujących powodują uczucie harmonii umysłowej, zwiększają pewność siebie oraz zdolność do koncentracji, obniżają poziom lęku, jak również podwyższają poziom inteligencji i kreatywności.

Natomiast warto pamiętać, że Kościół Katolicki jest sceptyczny co do rzeczywistej istoty tych praktyk i przestrzega przed ich wykonywaniem.

Przejdź na samą górę